กฎหมายคนพิการ หรือ พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 ได้ให้ความหมายของ “คนพิการ” ไว้กว้างขวางครอบคลุมผู้ที่มีความบกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา หรือจิตใจ ซึ่งส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตประจำวัน
ใครคือคนพิการตามกฎหมาย?
- บุคคลที่มีความผิดปกติ หรือมีความบกพร่องทางร่างกาย: เช่น คนตาบอด คนหูหนวก คนพิการทางการเคลื่อนไหว
- บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา: เช่น ผู้ที่มีภาวะดาวน์ซินโดรม
- บุคคลที่มีความบกพร่องทางจิตใจ: เช่น ผู้ป่วยทางจิตเวช
ความพิการ ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงความบกพร่องที่เกิดแต่กำเนิดเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความบกพร่องที่เกิดขึ้นภายหลัง เช่น อุบัติเหตุ โรคภัยไข้เจ็บ หรือความเสื่อมของร่างกายตามอายุ
ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 ได้แบ่งประเภทของความพิการออกเป็นหลักๆ ดังนี้ค่ะ
- ความพิการทางการเห็น: ได้แก่ คนตาบอด หรือมีสายตาเลือนราง
- ความพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย: ได้แก่ คนหูหนวก หรือมีความบกพร่องในการสื่อสาร
- ความพิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย: ได้แก่ คนที่เคลื่อนไหวร่างกายได้จำกัด เช่น คนพิการ แขนขา
- ความพิการทางจิตใจหรือพฤติกรรม: ได้แก่ ผู้ที่มีภาวะทางจิต เช่น โรคซึมเศร้า โรคไบโพลาร์
- ความพิการทางสติปัญญา: ได้แก่ ผู้ที่มีระดับสติปัญญาต่ำกว่าปกติ เช่น ดาวน์ซินโดรม
- ความพิการทางการเรียนรู้: ได้แก่ ผู้ที่มีความบกพร่องในการเรียนรู้ เช่น ดิสเล็กเซีย
- ออทิสติก: ผู้ที่มีภาวะออทิสติก
เหตุใดจึงต้องมีการนิยามคนพิการตามกฎหมาย?
- เพื่อให้สิทธิ: การนิยามที่ชัดเจนทำให้คนพิการได้รับสิทธิและความคุ้มครองตามกฎหมายอย่างเท่าเทียม
- เพื่อการวางแผน: ช่วยให้หน่วยงานภาครัฐและเอกชนสามารถวางแผนและจัดสรรทรัพยากรเพื่อสนับสนุนคนพิการได้อย่างเหมาะสม
- เพื่อการวิจัย: ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนและประเภทของคนพิการเป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการวิจัยและพัฒนานโยบายที่เกี่ยวข้อง
สิทธิของคนพิการตามกฎหมาย
คนพิการมีสิทธิที่เท่าเทียมกับคนอื่นๆ ในสังคม เช่น สิทธิในการศึกษา สิทธิในการทำงาน สิทธิในการเข้าถึงบริการสาธารณะ และสิทธิในการมีส่วนร่วมในสังคม นอกจากนี้ กฎหมายยังกำหนดให้มีการจัดเตรียมสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ เช่น ทางลาด ราวจับ ห้องน้ำสำหรับคนพิการ
ตัวอย่างสิทธิของคนพิการ
- สิทธิในการศึกษา: มีสิทธิได้รับการศึกษาฟรีและได้รับการปรับปรุงหลักสูตรให้เหมาะสมกับความต้องการ
- สิทธิในการทำงาน: มีสิทธิที่จะได้รับการจ้างงานในตำแหน่งที่เหมาะสมและได้รับค่าจ้างที่เท่าเทียม
- สิทธิในการเข้าถึงบริการสาธารณะ: มีสิทธิที่จะเข้าถึงบริการสาธารณะต่างๆ เช่น โรงพยาบาล ห้างสรรพสินค้า สวนสาธารณะ โดยไม่มีอุปสรรค
- สิทธิในการมีส่วนร่วมในสังคม: มีสิทธิที่จะมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับเรื่องที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตของตนเอง
สรุป
กฎหมายคนพิการมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของคนพิการ ทำให้คนพิการมีโอกาสที่จะใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพและมีส่วนร่วมในสังคมได้อย่างเต็มที่
หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามได้ที่
สมาคมคนพิการภาคตะวันออก www.ead.or.th Line : @eadt โทร 08-1669-1111